Kültür Müdürü Tosun, "Sinop'un mazisi ile gelecek arasındaki bağı kuracağız"

Sinop'un Kültür ve Turizm alanında yaptığı çalışmalarla adından sıkça söz ettiren Hikmet Tosun, gazeteci Deniz Özen'e "Seyit Bilal İbrahim Türbesi" ile ilgili açıklamalarda bulundu.

Hikmet Tosun "geçtiğimiz günlerde bir makalemde de belirttiğim gibi, Seyit Bilal İbrahim Haziresini inanç turizmi bakımından yeniden ele alıyoruz. Sinop’un İnanç Turizmin de önemli bir yeri olan Seyit Bilal Hazretleri haziresi eskiden beri Sinopluların çok değer verdiği, gelinleri ve sünnet çocuklarının dualarının yapıldığı ulvi bir makam. Eskiden Sinopluların Hıdırellez(Hızır-ı İlyas buluşması anlamına gelen) gününün dualarının yapıldığı, adak ve kurbanlarının kesildiği,ikramların yapıldığı hatta pazarların kurulduğu bir mekan.Bugün bu ritüeller hala yaşatılmaktadır.Yurt içi ve Yurt dışından birçok ziyaretçinin geldiği dini turizm de Mevlana kadar önemli bir mekan. 1071 Malazgirt Savaşı öncesi ve sonrasında Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaştırılması fütuhatında Alperenlerin yanında gönül erleri ile Anadolu’nun manevi mimarları dervişler ve erenlerin etkisi büyüktür. Nakış nakış Anadoluyu işleyerek Türk-İslam rengini alması ve vatanlaştırılmasında önemli bir faktördür.
Anadolu’nun İslam öncesi yerleşik inanç ve kültürünün eritilmesinde ,İslamın Türk kültürü ile özdeşleşen adalet,erdemlilik,mütevazilik,insan sevgisi ve toplumsal kardeşlik gibi duyguların Anadolu’nun yerleşik halkına bu derviş ve erenler sayesinde ulaşmıştır.

Seyit İbrahim Bilal Hazretlerinin kitabesindeki tarihini amaç ve gaye bakımından irdeleyecek olursak Horasan kökenli Türk asıllı olduğunu anlıyoruz.Horasan ve İsfahan’ın o dönemde ilim ve kültür merkezi, erenler okulu olduğu, Anadolu’nun Türkleşmesi,vatanlaşmasında bir daha silinmeyecek Türk İslam kültürü mührünün vurulmasında önemli bir faktörü olduğunu daha iyi kavramış oluruz. 22 milyon 500 bin km’2 lik toprağa sahip Osmanlı İmparatorluğunun mirası üzerine kurulan T.C Devletinin Misak-i Milli sınırlarının Anadolu Selçuklu sınırları üzerinde kurulması bir tesadüfün sonucu değil bir politikanın sonucudur. Bu politika yukarıda bahsettiğimiz futühat ve yerleşme politikasının nedenlerindendir.

TÜRBE AVLUSUNDA 15 YENİ MEZAR TAŞI

Seyit Bilal İbrahim Türbesinde önceki yıllarda 15 mezar taşı tespit edildiğini belirten Hikmet Tosun, Atatürk’ün doğum yerini bile bu Misaki Milli sınırları içine almaması tarih bilgisi ve bu politikaya sadakatin bir sonucudur. Kara devleti olan Türkler Sinop ve Alanya limanları ile deniz devleti olurlar. Alanya ve Sinop Alaattin’in şehirleridir. Seyit Bilal haziresinde bu döneme tanıklık eden birçok denizcinin mezarı bulunmaktadır. 1946 yılından beri defin yapılmadığı tarihi mezarlarda önceki yıllarda 15 mezar taşı tespit edilmiştir.Yaptığımız tespitlere göre hazirede 68 erkek 41 kadın mezarı ile kimliği belirlenemeyen 7 mezar taşına rastlanmaktadır.Toplam olarak hazire de 116 mezar bulunmaktadır. 61 mezar yeniden tescillenmek üzere Anıtlar kuruluna gönderilmiştir. Başlık tipleri olarak erkeklerde sarık,kavuk,sarıklı kavuk,fes kadınlar da ise barok tepelik,barok buket tepelik,şualı güneş motifli tepelik,hotoz biçimli tepelik,sivri kemer,alınlıklı tepelikli yuvarlak kemer,alınlıklı tepelik,üçgen alınlıklı tepelik kullanılmıştır.

HEDEFİMİZ SİNOP'UN MAZİSİ İLE GELECEK ARASINDA BAĞ KURMAK

Sinop'un mazisi ile Seyit Bilal haziresini bütünlük içinde ele almak istediklerini vurgulayan Tosun, Sinop eşrafının ataları da bu hazirede yatmaktadır. Mezar taşlarının kitabelerini çözdük. Sarı levha üzerine Türkçesini yazarak ve bölgeyi yeniden dizayn ederek dini turizmin hizmetine sunacağız. Bu çalışmamızla Sinop’un mazisi ile gelecek arasındaki bağı kurmayı hedefliyoruz" diye konuştu.

Seyit Bilal Türbesi Haziresinde yer alan Mezar Taşları

1. Derviş Turabi’nin oğlu hafız Muhammet’in kabri
2. Abdullah’ın oğlu Mücavir Ferhat Reis’in kabri
3. Hacı Mustafa’nın kabri
4. Yeniçeri ocağından Halil Ağa’ya ait kabir

5. Çankırılı İbrahim Bey-Zade İbrahim Ağa’nın kabri

6. Şiravi-zade’nin kızı Ümmü Gülsüm Molla Kadı’nın kabri
7. Sinop vekili Çerkez Hasan Ağa’nın kabri
8. Beş’li Ağa-Zade Ali Ağa’nın kabri
9. Cumazi’ye Hatun’un kabri
10. Mahmut Efendi’nin kabri
11. Sinop Gümrükcüsü Mustafa Ağa’nın kabri
12. Mahir Efendi’nin eşi Gül Hanım’ın kabri
13. Alay beyi Hacı Mehmet Beyefendi’nin kabri
14. Mehterbaşı Hacı Recep Ağa’nın kabri
15. Alay Beyi İzzet Mustafa Ağa’ya ait kabir
16. Abaza-zade Hacı Muhammet Bey’e ait kabir
17. Seyyid Osman Hamdi Efendi’ye ait kabir
18. Seyyid Bilal Mütevellisi Hüseyin Ağa’ya ait kabir
19. Seyyid Emin Alemdar’ın kabri
20. Mustafa Ağa’nın kızı Şerife Ümmühan’ın kabri
21. Sinop Rüştiye Mektebi öğrencisi Ali Efendi’nin kabri
22. Şerife Esma Hanım’ın kabri
23. Şerife Pembe Hanım’ın kabri
24. Şerife Rüveyda Hanım’ın kabri
25. Şerife Havva Hanım’ın kabri
26. Hüsna Şah Hatun’un kabri
27. Şerife Zeliha Hanım’ın kabri
28. Emine Kadın’ın kabri
29. Şerife Ayşe Hanım’a ait kabir
30. Ayşe Güliz Hanım’a Ait kabir
31. Şakir Efendi’nin oğlu İsmail Efendi’ye ait kabir
32. Halil Bey’in eşi Ayşe Hanım’ın kabri
33. Kavi-zade İbrahim Bey’in kabri
34. İbrahim Bey’in oğlu Muhammet Rıfat Bey’e ait kabir
35. İlince-zade Hacı Halil Ağa’nın kabri
36. Şerife Emine Hanım’ın kabri
37. Şeyh Mustafa Baba’nın kabri
38. İbrahim Bey’in kabri
39. Riyale Amiral Hüseyin Paşa’nın kabri
40. Halil İbrahim Bey’in kabri
41. Kadı Hacı Mahmut Efendi’nin kabri
42. Derviş Baba Mehmet’e ait kabir

43. Hacı Osman Şinasi Efendi’nin oğlu Seyyid Mehmet Efendi’nin kabri
44. Keşaplı-zade Hacı Mustafa Bey’in kabri
45. Ali Kemal Efendi’nin kızı Nazife Hanım’ın kabri
46. Kavi-zade Hüseyin Bey’in kızı Ayşe Hanım’ın kabri
47. Fatma Zehra Kadın’ın kabri
48. İbrahim Efendi’nin eşi Fatma Zehra Hanım’ın kabri
49. Sinop Muhasebe Muavini Hasan Tahsin Efendi’nin kabri
50. Hacı Seyyid kızı Hatice Hanım’ın kabri
51. Rıfat Efendi’nin kızı Zeynep Ziya’nın kabri
52. Sinop Hakimi Mustafa Asım’ın oğlu Mahmut Süreyya’nın kabri
53. Ali Bey’in eşi Nefise Bacı Nine’nin kabri
54. Yüzbaşı Mustafa Efendi’nin oğlu Yusuf Ziya Efendi’nin kabri
55. Sinop evkaf Muhasebecisi Süleyman Efendi’nin kabri
56. Kavi-zade Ali Bey’in kabri
57. Topçu Yüzbaşısı Osman Efendi’nin kabri
58. Kavala eşrafından Halil Kemal Efendi’nin kabri
59. Emek oğlu’nun eşi Ayşe Hanım’ın kabri
60. İstanbul’lu Seyyid Mehmet Reşat Efendi’nin kabri
61. Tevfik Bey’in oğlu Sadrettin Bey’in kabri
62. Kavi-zade damadı Abdi Efendi’nin kabri
63. Rizeli Mahmut Reis’in oğlu Hüseyin’in kabri
64. Hacı Ali Efendi’nin kabri
65. Nuriye Hanım’ın kabri
66. Tosun Bey’in kızı Emine Hanım’ın kabri
67. Naile Hanım’ın kabri
68. Kolağası Hacı Halil Ağa’nın kabri
69. Yüzbaşı Aşcı oğlu Raşit Ağa’nın kabri
70. Sinop Gümrük Müdürü Zühtü Efendi’nin kızı Seher Hanım’ın kabri
71. Kaymakam Hacı Tosun Bey’in kabri
72. Ahmet Bey’in eşi Sıdıka Hanım’ın kabri
73. Sultan Alaeddin camisinin imamı Hafız Emin’in kabri
74. Sinop tabibi Kemal Efendi’nin eşi Şerife Hanım’ın kabri
75. Çerkez Ömer Efendi’nin kızı Melek Hanım’ın kabri
76. Çerkez Ömer Efendi’nin yeğeni Ahmet Celaleddin Efendi’nin kabri
77. Duhancı-zade Hafız Hasan Efendi’nin kabri
78. Bekir Ağa-zade Muhammet Efendi’nin kabri
79. Nardalı Ömer Şevki Paşa’nın kabri
80. İstanbullu Mehmet Nazif Bey’in kabri

81. Sinop Cezaevi Müdürü Ahmet Efendi’nin eşi Zeliha Hanım’ın kabri
82. Bayındırlık Mühendisi Fevzi Bey’in eşi Emine Mevhibe Hanım’ın kabri
83. Boyabadlı Hacı Ahmet Nuri Paşa’nın kabri
84. Trabzondilli-zade Hacı Abdülkadir Efendi’nin kabri
85. Şeyh Hacı Ahmet Efendi’nin kabri
86. Hacı Bey’in oğlu Rauf Bey’in kazısı
87. Kavi-zadelerden Hasan Hulki Bey’in kabri
88. Hacı Hasan Efendi’nin eşi Hanife Hanım’ın kabri
89. Kavi-zade Fuat Hüseyin Bey’in kabri
90. Mühtü-zade Hafız Şükrü Hanım’ın kabri
91. Hacı Ahmet’in eşinin kabri
92. İstanbullu Hasan Tahsin Efendi’nin kabri
93. Kavi-zade Hasan Hulki Bey’in oğlu Cafer Bey’in kabri
94. Kavi-zade Hasan Hulki Bey’in kızı Zişan Hanım’ın kabri
95. Baba-zade Şeyh Ali Hamza Baba’nın kabri
96. Binbaşı Kemal Bey’in kızı Piraye Hanım’ın kızı
97. Seyyid Bilal camisinin hatibi Hacı Mesut’un kabri
98. Abazalı Taçlı-zade Hacı Ömer Ağa’nın kabri
99. Mehet Arif Efendi’nin eşi Ümmü Gülsüm Hanım’ın kabri
100.Kitabesi bulunamayan sadece ayakucu şahidesi bulunan kabir
101.Hacı Kadı-zade Hafız Efendi’nin kabri
102.Beşe Mustafa Ağa’nın eşi Fatma Hanım’ın kabri
103.Hüseyin Bey’in kabri
104.Van İlbayı Ali Paşa’nın kabri
105.Yozgatlı Çapanoğlu Ahmet Şakir Paşa’nın kabri
106.Mustafa oğlu Mehmet Kemal’in kabri
107.Hacı Hasan Asmakaya’ya ait mezar taşı
108.İzzet Hoca’nın kabri
109.Kadir Yüksek’in kızı Fatma Hanım’ın kabri