Gaslighting tanım olarak bizlere farklı gelse de aslında günümüzde fazlası ile duymaya ve yaşamaya başladığımız bir duygudurumdur.
Kelime anlamı olarak Gaslighting karşıdaki kişiyi algı ve akıl olarak kendini sorgulamaya, özgüven yitimine sevk eden bir manipülasyon ve taciz yöntemidir. İlişkilerde bu davranışa maruz kalan taraf kendini işe yaramaz, özgüvensiz hisseder. İşin en kötü yanıda bu duruma bağımlı hale gelmedir. Çünkü maruz kaldığımızı anlamayız, özgüvenimizi kaybeder ve akıl becerimizi kullanamaz hale geliriz, bir kısır döngü içine girip çıkamayız.
Karşı tarafın bütün psikolojik bariyerlerini çökerterek, özgüvenlerini, benlik algılarını yıkarak kendilerine bağımlı hale gelmesine sebep oluyorlar. Bunu bilinçli olarak yapıyorlar ve genelde üç farklı yöntem kullanıyorlar.
- İlki; anlattıkları şeyleri her seferinde farklı olarak anlatmak ve böylece kafa karışıklığı yaratarak bireyin duyduklarından şüphe etmesini sağlamak.
- İkinci olarak; ortamdaki eşyaların yerlerini sürekli olarak değiştirmek ve karşı tarafın arayıp bulamadığını gördükten sonra tekrar eski yerine koymak ve ‘zaten hep oradaydı, sen görememişsindir’ diyerek manüple etmek.
- Üçüncü olarak ise; olaylardan bahsederken ayrıntı vermeden ana hatlarıyla bahsetmek ve sonrasında sanki ayrıntılarıyla anlatmış gibi olayı gündeme getirmek. Bu şekilde karşı tarafta aklını kaybediyor olmak ya da hafıza sorunları yaşadığını zannetmek fikrine kapılmasını sağlamak.
Peki, Hangi Davranışlarda “Gaslighting’e” Maruz Kaldığımızı Görürüz?
İnkar: Olayın sizin düşündüğünüz gibi olmadığı sanrısını dikte eder, hikaye değiştirir ve detayları siz unutmuşsunuz gibi davranır. Yaşadığınız hiç bir konu sizin hatırladığınız gibi olmamaya başlar.
Küçümseme: Düşünceleriniz ve duygularınız konusunda zayıf olduğunuzu size hissettirir. Duygu ve düşüncelerinizi yönetemeyen biriymişsiniz gibi davranır ve kendinden emin davranışlarıyla, karşı koymasıyla sizi de aynı konuda kendinizi sorgulamaya iter. Bu kısır döngü içerisinde zaman geçtikçe kendize olan inancınızı kaybetmeye başlarsınız.
Suçu ters çevirme: İstersek her davranışta bir hata bulabiliriz. İşte bunu kullanmayı iyi bilen insanlar siz haklıyken ve hakkınızı savunurken yaptıklarınız ve söylediklerinizde sizi suçlayacak bir şey bulur ve asıl suçlunun siz olduğu bir tabloda kendinizi bulursunuz. İlişki ve flörtlerde “tamam onu dedim de sen nasıl böyle yaparsın” benzeri bu tablolarda özür dileyen taraf olmaya başladığınızı görürsünüz.
Vazgeçme: Gaslighting kişisi sizi dinlemeyi reddeder ve genelde nedenleri de sizi asla anlayamadıklarıdır. Size garip bir varlıkmışsınız gibi davranırlar ve dinleyemeyecek kadar “aptalca” bir söz ve durum öne sürdüğünüzü size dikte ederler. Kendi fikir ve düşüncülerinizden şüphe etmeye başlarsınız.
Yönlendirme: İyi bir manipülatif harekettir. Bunu iyi başaranlar sizi istedikleri şeyi düşünmeye çoktan sürüklemiş olabilirler. İlişki insanıyken ilişki istemiyor olabilirsiniz, kıskandığınızı söyleyemezsiniz ya da tam sizin bir şey isteyeceğinizi anladığı zaman yaptığı zeminler üzerinden kayar gider ve isteklerinizi söyleyemezsiniz.
Güç dengesini bozma: Kişi kendini daha güçlü hale getirir ve sizin gücünüzü, özgüveninizi kırar. Bir süre sonra muhakeme yeteneğinizi kaybedersiniz. Onun yönlendirmesiyle kusurlarınıza, duygularınızdaki bozukluklara odaklanır kendinize aklınızla ilgili sorunlar üretirsiniz.
Nasıl Farkederiz ve Değişim İçin Adım Atabiliriz?
Aslında bu büyük sorunun çok kolay bir cevabı var; farkına varmak ve bunun için çalışmak. Cevabı basit olsada uyguluması oldukça zor.
Bu şekilde bir toksik ilişki içerisinde olan bireyler yukarıda bahsettiğimiz gibi kendilerine olan güven ve inançlarını büyük bir oranda kaybetmiş olabiliyorlar. Bu duygular içerisindeyken kötü olduğunuzu bilsenizde sebebinin partnerinizden kaynakladığını fark etmek güç.
Sürekli özür dilemek zorunda kalıyorsanız, kendinizi davranış ve duygularınızı sıklıkla sorgularken buluyorsanız, anlatamayacağınızı düşünüp artık sorunları konuşmamayı düşünüyorsanız, bu ilişki ve iletişimin içindeyken kendinize olan güveninizi yitirdiğinizi görüyorsanız size bunu yapan ve dahasını yapacak o kişiden uzaklaşmanız gerekiyordur. Bu belirtileri hafife almadan değişim için erken adım atılmalı.
FACEBOOK YORUMLAR