DOĞA RUHUMUZU İYİLEŞTİRİYOR; HORTİKÜLTÜREL TERAPİ
Hollanda, Almanya, İsveç ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde uygulanan “Hortikültürel Terapi” yöntemi kişinin bitki, toprak ve doğa gibi elemanlara dayalı bir tedavi edici, eğitici, ve geliştirici aktivitelere yapmasıdır. Bu terapi yöntemi daha çok rehabilitayona ihtiyaç duyan engelli bireyler üzerinde uygulanıyor olsa daha bireysel seanslarda da etkisi gün geçtikçe fark edilmekte.
Peki, Hortikültürel Terapi Nedir?
Hortikültürel Terapi diğer adıyla Bahçecilik Terapisi özel ve kanıtlanmış tedavi hedeflerine ulaşmak için eğitimli terapistler tarafından kolaylaştırılmış bahçecilik faaliyetlerinin bireye göre planlanmasıdır.Bahçecilik terapisinde ürün elde etmekten ziyade yerleşik bir terapi aktif süreç önemlidir. Bahçecilik terapisi kişinin fiziksel, zihinsel ve kişisel gelişimi için canlı malzeme olarak bitkilerle yapılan aktiviteleri içerir.
Bahçecilik terapisi her yaş grubundan insanlar için faydalıdır. Özellikle bir tedavinin parçası olarak iyi planlanmış bir bahçe terapisi programı; demans, alzheimer hastalığı, günlük tedavi ve rehabilitasyon programlarındaki engelli insanlar, risk altındaki bireyler, madde bağımlısı bireyler, psikiyatrik tanılı hastalar, otizm ve diğer gelişimsel bozukluğu olanlar için kanıtlnamış bir uygulamadır.
Hobi olarak yaptığımız ekme-biçme faaliyetlerinden farklı olarak bahçecilik terapisi belli bir sistem üzerine uygulanması ve uzmanlar tarafından yapılması yönüyleri vardır. Doğanın iyileştirici gücü ve uzman bilgisi ile seanslar içerisinde farklı amaçlar ile kullanılmaktadır.
Hortikültürel terapi kavramı üç biçimlerde yapılan aktiviteleri kapsar;
- Doğanın zihinde canlandırılması (seyri)
- Hastane yada rehabilitasyon bahçelerini iyileştirme bahçelerini ziyaret ve en önemlisi de bizzat bahçecilik faaliyetlerini içerir (bitki yetiştirme, meyve toplama vb.)
- Hortikültürel terapi bahçeleri, dış mekan (bu mekan hastane yada rehabilitasyon merkezinin bahçesi olabilir) bitki materyali yetiştirme teknikleri gb. aktiviteleri içerir. (Söderback ve ark 2004).
Bazı araştırmacılar kentlerde yaşamın insanın doğasına aykırı olduğunu ve insanın doğası gereği doğa ile iç içe olması gerektiğini, hastalıkların temel kaynağının da kentlerde yaşamdan kaynaklandığını savunur.
Bitkilerin, bireyler üzerinde sakinleştirici ve ağrı kesici etkisi de bilimsel araştırmalarla ispatlanmıştır (Söderback ve ark 2004). Bitki örtüsü bireylerin psikolojik yapıları üzerinde de olumlu etkilere sahiptir.
Yapılan araştırmalarda yeşil alan- park ya da doğal alanları içeren resimlerle bakmanın dahi kişilerde; kalp aktivitelerini, kan basıncını 3 ya da 5 dakika içinde ölçülebilir bir iyileşme etkisi oluşturduğu saptanmıştır.
Amerika’da bir başka hastanede yapılan araştırma da; ameliyat olan hastaların ameliyat sonrası iyileşme süreçlerinin pencerelerinde gördükleri ağaç manzaraları ile azaldığı saptanmıştır.
Benzer bir çalışmada hapishanede olan hükümlüler için yapılmıştır. Hücrelerinde kırsal manzarayı görenlerin, yalnızca yapı görenlere oranla; başağrısı şikayetlerinin azaldığı ve daha az doktor görmek istedikleri belirtilmektedir
Bu tabloya baktığımızda aslında doğa içerisinde olmanın, onunla bütün yaşamanın psikolojik ve fiziksel sağlığımız açısından ne kadar önemli olduğunu rahatça görebiliriz.
Holtikültürel Terapi’nin Faydaları
Bahçecilik terapisiin bir çok alanda fayda sağladığı araştırmalar ile kanıtlanmıştır.
1)Bilişsel Alandaki Faydaları
Yeni becerilerin kazanılması, gelişen kelime haznesi, artan gözlem gücü, gelişen dikkat ve odaklanma, hafızanın uyarılması, yeniden öğrenme
2)Fiziksel Yararlar
Temel motor becerilerinin geliştirilmesi ve ilerletilmesi, dış mekan aktivitelerinin artışı, düşük kalp atışı hızı, dayanıklılık, hareket çeşitliliği sağlaması, güç
3)Sosyal Faydalar
Grup ve sosyal iletişim içerisinde olunması, grup uyum becerileri gelişimesini sağlar, gelişen sosyal beceriler, deneyimler, paylaşma hissi, işbirliği becerilerini öğrenme, iletişim kurma pratikleri, ilişkileri geliştirme ve sürdürme
4)Duygusal ve Psikolojik Faydalar
Gelişen güven ve benlik saygısı, öfke kontrolü sağlanması, yaşam kalitesinin artması, yaratıcı fikirlerin tatmini, stres azaltma, gelişen ruh hali, kaygının azalması, gurur ve başırı duygusunun yaşanması
5)Entellektüel etkileri
Sürekli bir öğrenim süreci başlar, Gözlem, Araştırma, Merak duyguların beslenmesine ihtiyacı doğar, Problem çözme ve karar verme yetisi güçlenir, Yaratıcılık güçlenir.
Hortikültürel terapi kavramı, ülkemizde özellikle hastane ve rehabilitasyon merkezi bahçeleri, tedavi merkezleri ve eğitim kuruluşlarında yeterince ilgi görmemektedir. Oysa, bireyin iyi olma halini destekleyerek yaşadığı, yada tedavi gördüğü kurumlarda çeşitli aktivitelerde bulunabilir. Her yaşta ve her yetenekte bireylerde uygulanabilen hortikültürel terapi, rehabilitasyon merkezleri, gençlik programları, hastaneler, kimsesizler yurdu, hapishaneler, sağlık bakım merkezleri hatta, çocuk yurtlarındaki botanik bahçelerinde uygulanabilir. Böylelikle iyileşme süreçlerine büyük katkı sağlanabilir.
Kaynakça
Aysel Uslu ve Nasim Shakouri, 2012, Zihinsel ve Fiziksel Engelliler İçin Hortikültürel Terapi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı.
FACEBOOK YORUMLAR